Εργαστήρια καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας στη Σχεδία

Γνώρισα τον Σπάγγο και την Τέλα στην πρώτη Χειροτέχνικα, που έγινε στη Θεσσαλονίκη, το 2014 και εντυπωσιάστηκα τόσο μα τόσο πολύ. Παρακολούθησα την παρουσίαση τους και μετά έτρεξα να πάρω το kit καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας “Είμαστε για δέσιμο”. Για την ακρίβεια πήρα τρία kits από τη χαρά μου. Ένα για εμένα και δύο για δώρο. Όταν γύρισα σπίτι χαζολόγησα το kit μου και το άφησα στην άκρη για να το κάνω όποτε βρω χρόνο. Γενικά η έλλειψη χρόνου είναι ένα από τα μεγάλα μου προβλήματα και έτσι δεν ασχολήθηκα μαζί του μέχρι που έμαθα ότι η “Σχεδία στην Πόλη” θα διοργάνωνε εργαστήρια καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας.

Τη “Σχεδία στην Πόλη” την έμαθα από τις “Πυγολαμπίδες στο Κλουβί” και είχα ενθουσιαστεί με τις δράσεις της. Η Καλλιτεχνική Παιδαγωγική Ομάδα «Σχεδία στην πόλη» είναι μια μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση που δημιουργήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Μέσα από τις τέχνες και το εκπαιδευτικό παιχνίδι, υποστηρίζει παιδιά και νέους με λιγότερες ευκαιρίες, οργανώνει δράσεις ευαισθητοποίησης στην πόλη σε θέματα κοινωνικού ρατσισμού και παιδικής προστασίας, προτείνει πρωτότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα και προωθεί την ιδέα του εθελοντισμού. Στην ομάδα συμμετέχουν ενεργά και προσφέρουν περισσότεροι από 50 μέλη εθελοντές. Αν και οι δράσεις της αφορούν κυρίως παιδιά, από το φθινόπωρο του 2015 αποφάσισαν ένα απόγευμα την εβδομάδα να το αφιερώνουν σε δημιουργικά εργαστήρια για ενήλικες. Η αρχή έγινε με το “Καλλιτεχνικό Βιβλιοδετείο Ν.Π. Λειβαδιώτη” και μετά συνέχισα και εγώ αλλά αυτά θα σας τα γράψω σε άλλο άρθρο.

Από τα πέντε εργαστήρια του πρώτου κύκλου εγώ κατάφερα και παρακολούθησα τα τέσσερα μόνο. Στο πρώτο κάναμε το πριονιστό βιβλίο και έπεσε πολύ χρούτσου χρούτσου με το πριονάκι. Ο Σπάγγος και η Τέλα, που είχαν πλέον αφήσει τις μουσούδες τους στο βιβλιοδετείο και μπορούσαμε να τους φωνάζουμε Νίκο και Ράνια, είχαν φέρει μαζί τους και την πρέσα και ένα kit με όλα τα υλικά για τον καθένα μας. Το πριονιστό είναι μια σχετικά απλή μορφή βιβλιοδεσίας. Η κόλλα παίζει το βασικό ρόλο καθώς και οι σπάγκοι που βυθίζονται στις αυλακιές που κάνουμε με πριόνι και δεν χρειάζεται ράψιμο. Το βιβλίο μας είχε σκληρό, πανόδετο εξώφυλλο που φτιάξαμε στο εργαστήριο. Το δικό μου ήταν ένα πολύ ζωηρό ζουζουνί(=λαχανί).

Στο δεύτερο (και τρίτο κατά σειρά αφού έχασα το δεύτερο) κάναμε ένα άλμπουμ φωτογραφιών. Το άλμπουμ ήταν ραφτό και είχε ενισχυμένη ράχη, ριζόχαρτα και σκληρό εξώφυλλο. Αυτό μας ζόρισε αρκετά αλλά ήταν τόσο όμορφο το αποτέλεσμα που τα καμαρώναμε για ώρες. Κάναμε και κάτι απίθανους συνδυασμούς σε κορδέλες, σε νήματα και σε χρώματα στα εξώφυλλα που όλα μαζί ήταν μια απίθανη πολυχρωμία.

Στο τρίτο που παρακολούθησα κάναμε το δερμάτινο περαστό το οποίο και περίμενα πως και πως γιατί ήθελα να χρησιμοποιήσω το τεζάκι. Το θυμόμουν και από τη σχολή μου ως την πιο κλασική μορφή βιβλιοδεσίας και αυτήν που κρατάει το βιβλίο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για την τεχνική αυτής της καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας μας δώσανε γνήσιο δέρμα βιβλιοδεσίας από κατσίκι. Μας εξήγησαν γιατί δεν κάνουν όλα τα δέρματα για βιβλιοδεσία και τι επεξεργασία πρέπει να υποστεί το δέρμα για να γίνει κατάλληλο. Το αποτέλεσμα θύμιζε πολύ τα κλασσικά δερματόδετα βιβλία που βλέπουμε στις βιβλιοθήκες και όλοι ενθουσιαστήκαμε πολύ με το αποτέλεσμα.

Το τελευταίο εργαστήριο ήταν μια απίστευτη έκπληξη. Ναι μεν ξέραμε ότι θα κάνουμε ένα μικροσκοπικό βιβλίο-κόσμημα αλλά δεν ξέραμε ότι θα έχουμε και το πιο μικρό και το πιο χαριτωμένο kit καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας, που είχε μόλις κυκλοφορήσει από το Καλλιτεχνικό Βιβλιοδετείο. Το βιβλίο στολίδι ή το βιβλίο κόσμημα λέγεται και “Στάχωσις”. Στην Ελλάδα αρχικά η βιβλιοδεσία λεγόταν «στάχωσις» από τη λέξη στάχυ, σταχώνω. Η τεχνική δεν χρειάζεται κόλλα ενώ χρησιμοποιείται βυζαντινή ραφή δηλαδή η ραφή που χρησιμοποιούνταν για να δένονται τα βιβλία από το 2ο ή 3ο αιώνα μέχρι και το μεσαίωνα.

Όλα τα εργαστήρια ήταν πάρα πολύ καλά οργανωμένα και πάντα είχαμε όλα όσα χρειαζόμασταν είτε σε εργαλείο, είτε σε υλικό. Η Ράνια και ο Νίκος έχουν την μαγική ιδιότητα να βρίσκονται παντού όπου υπάρχει πρόβλημα ή όπου κάποιος χρειάζεται βοήθεια και να μας κάνουν όλους να χαμογελάμε συνέχεια. Επιπλέον, στη “Σχεδία στην Πόλη” μας περίμενε πάντα καφεδάκι και τσαγάκι και κάτι απίστευτες λιχουδιές. Περιμέναμε πως και πως το διάλειμμα για να τις τσιμπολογήσουμε. Δικά μου πολύ αγαπημένα ήταν η υπέρτατη κολοκυθόπιτα και τα τρουφάκια. Σε κάποια εργαστήρια είχα συμμαθήτρια και την αγαπημένη crafter, την aouts-pins, που έχει κάνει μια πολύ ωραία ανταπόκριση. Έτσι και αλλιώς η aouts-pins είναι ο λόγος που αγάπησα και πάλι τη βιβλιοδεσία.

Χάρηκα τόσο πολύ όταν ανακοινώθηκε ότι θα γίνει και δεύτερος κύκλος και μάλιστα ξεκινάει από αυτήν την Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου. Εμένα θα με βρείτε στο δεύτερο εργαστήριο στις 12 Φεβρουαρίου γιατί μου το χρωστάω. Αν μένετε Θεσσαλονίκη να πάτε και εσείς να παρακολουθήσετε κάποιο ή ιδανικά όλα τα εργαστήρια καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας. Οδηγίες για το πως θα δηλώσετε συμμετοχή θα βρείτε στο σχετικό event και μη το αφήσετε για τελευταία στιγμή γιατί οι θέσεις είναι λίγες και οι ενδιαφερόμενοι πολλοί.